Interoceptie: Ervaar je lichaamsgevoel
Als je lessen hebt gevolgd bij SCHOTT&CO dan heb je ons enthousiasme over het fasciale systeem regelmatig mogen ervaren. In onze benadering van het bewegen is het een must om dit te doen in samenhang met de bouw en werking van je fasciale systeem. ‘Train movements not muscles’.
Het belang van het fasciale systeem bij beweging
Onze fascia is wellicht het meest omvangrijke en sensorenrijke orgaan van het lichaam. Het vertelt je waar je lichaam is in relatie tot de omgeving, welke krachten erop inwerken en hoe je jouw balans kunt handhaven. Het zintuig dat dit doet noemen we de propriocepsis. Deze vorm van lichaamsgevoel wordt verzorgd door fasciale mechanoreceptoren, gelegen in je fascia, waarvan we er honderden miljoenen hebben. Denk hierbij aan spierspoeltjes, Golgi sensoren en Pacini receptoren.
De sensorenrijke eigenschappen van de fascia
Elke sensor heeft zijn eigen specifieke functie. Sommige registreren druk in een spier, anderen rek op ons bindweefsel en weer anderen trillingen tot zelfs luchtdruk en ultrasoon geluid. Tot voor kort dachten we dat deze receptoren vooral in onze pezen, banden en spierbuik lagen. Tegenwoordig weten we dat de aantallen in het fasciale bindweefsel tientallen malen hoger liggen. Deze informatie wordt in ons brein geregistreerd in de sensorische cortex. Propriocepsis, ook wel het zesde zintuig genoemd, is goed te trainen. Daarmee vergroot je jouw motorische vaardigheid en stabiliteit.
Propriocepsis: Het zesde zintuig voor lichaamsgevoel
Naast propriocepsis hebben we ook het vermogen tot interocepsis. Dit is een vorm van lichaamsgevoel niet zozeer als interactie met de buitenwereld, maar veel meer vanuit je binnenwereld: je eigen lijf. Deze informatie is afkomstig uit zogenaamde interstitiële receptoren of onze vrije zenuwuiteinden. Deze kunnen een scala aan inwendige gevoelens produceren, waaronder honger, dorst, warmte, koude, maar ook genegenheid en sensualiteit. Er is zelfs recent een hersengebied gedetecteerd waar deze informatie apart verwerkt wordt: de insula (insulaire cortex). Interoceptie zorgt voor de ervaring van je eigen belichaming: Hoe is het met mij? En hoe gaat het met me? Deze sensoren zitten nagenoeg overal in je lichaam, maar vooral de vliezen rondom de darmen en het hart zijn rijk aan deze sensoren. Onze interoceptie speelt ook een grote rol in de motivatie. Mensen met een sterke interoceptie zijn zich bewuster van zichzelf, voelen beter aan wat goed voor hen is en koppelen gedrag en effect daarvan beter aan elkaar. Wat erg bijzonder is, is dat de interocepsis ook trainbaar is. Interocepsis kun je zien als ons zevende zintuig.
Interocepsis: Het zevende zintuig voor lichaamsgevoel
Laten we eerst eens kijken hoe je dat niet doet. Je leert dit niet door ieder moment in je mobiel te kijken, altijd maar je aandacht op zaken buiten jezelf te richten, tijdens je training in de sportschool naar een televisieprogramma te kijken of je mail te lezen in de file. Interocepsis begint bij jezelf. Het zit in bijna elke vezel van je lichaam.
Hoe train je dan wel? Creëer een aantal malen per dag een paar minuten voor een oprecht moment met aandacht voor jezelf. Gebruik daarvoor je de signalen uit je lijf. Ervaar je ademhaling, voel je hart eens kloppen in je borst en voel hoe het staat met de spierspanning in je nek, schouders of onderrug.
Het trainen van interocepsis voor zelfbewustzijn en pijnperceptie
Het klinkt heel eenvoudig, maar de resultaten daarbij zijn groot. Vooral op gebied van de perceptie van ‘pijn’, want ook dat komt via vrije zenuwuiteinden binnen in onze insulaire cortex. Zet daar je eigen andere lichaamservaring tegenover en de ervaring van vooral (chronische) pijn kan ten gunste afnemen. Een cursiste verwoordde dit onlangs treffend: ‘Als je regelmatig luistert naar het fluisteren van je lichaam dan hoeft het niet te gaan schreeuwen’. Doe er je voordeel mee!
Interoceptie in Life Coach Plus opleiding
Volgend jaar starten wij met Life Coach Plus opleiding, waarbij interoceptie een belangrijke plaats gaat innemen.